Πολυπολιτισμικότητα

εκθεση - εκφραση γ’ λυκειου κριτήριο αξιολόγησης

    …Πολυπολιτισμικότητα είναι η ύπαρξη, μέσα σε ένα σύνολο ομοιογενούς (πολύ ή λίγο) πληθυσμού, εθνοτικών ομάδων, που χαρακτηρίζονται από διαφορετική γλώσσα, θρησκεία, λαϊκή τέχνη (ιδιαίτερα μουσική), ήθη και έθιμα, κλπ.

    Το στοιχείο που πλειοψηφεί σε μια κοινωνία συνήθως δεν φοβάται μήπως ο «ξένος» επηρεάσει αρνητικά το δικό του πνευματικό επίπεδο, γιατί κατά κανόνα αντιμετωπίζει με κάποια «υπεροψία» τους επήλυδες, αν μάλιστα προέρχονται από χώρα με κατώτερο πολιτισμικά/μορφωτικά επίπεδο. Φοβάται περισσότερο τις άλλες δραστηριότητες της εθνοτικής ομάδας, αν μάλιστα η διακίνηση και οι δραστηριότητες της ομάδας αυτής δεν βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο των αρχών. Όμως κάτι τέτοιο δεν είναι πολιτισμικό αλλά πολιτικό θέμα.

    Από τη μεριά του υπερέχοντος πληθυσμιακά και πολιτιστικά στοιχείου η συχνότερη – όπως είπαμε – στάση είναι αυτή της «υπεροψίας». Αυτό δεν συμβάλλει βέβαια στην ομαλή ένταξη της όποιας εθνοτικής ομάδας στο κοινωνικό σύνολο της νέας, για τους επήλυδες χώρας, και θα χρειαστεί και χρόνος πολύς και αγώνας μακρός, ώσπου οι ντόπιοι να αντιληφθούν ότι «διαφορετικό» δεν σημαίνει και «κατώτερο» … Ας θυμηθούμε δυο μόνο παραδείγματα από τη μακραίωνη φιλολογική μας ιστορία: τον Οδυσσέα, που «πολλών ανθρώπων γνώρισε πόλεις και έμαθε γνώμες», και τους σοφιστές, που διέκριναν στη γνωριμία με τον «άλλο» τον πλουτισμό της δικής τους γνώσης και εμπειρίας. Είναι γνωστή η φράση του Πλάτωνα στην Επινομίδα, ότι «οτιδήποτε παραλάβουν οι Έλληνες από τους βαρβάρους, στο τέλος το επεξεργάζονται ώστε να γίνει καλύτερο» (978d). Ή όπως λέει η Ρ. Μοντέρο σε πρόσφατο άρθρο της «ο πραγματικός πολιτιστικός πλούτος προέρχεται από την ανάμιξη».

    Πολυπολιτισμικότητα είναι, όπως είπαμε, η όσμωση διαφορετικών πολιτισμικών στοιχείων. Και επειδή ισχύει πάντα η λαϊκή ρήση «και από τις δυο πέτρες του μύλου βγαίνει το αλεύρι», καμιά όσμωση δεν είναι δυνατή, αν και από τις δυο πλευρές δεν υπάρχει διάθεση προσέγγισης και συνεννόησης και συνύπαρξης. Αυτό προϋποθέτει το να τηρούνται δυο βασικές απαιτήσεις:

    α) Να μην ενθαρρύνονται οι μειονότητες που επιμένουν να μένουν απομονωμένες μέσα σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο – δήθεν για να διατηρήσουν την ατομικότητά τους. Μια τέτοια στάση τους είναι αντικοινωνική, άρα καταδικαστέα από ηθική ευρύτερα και πολιτιστική άποψη. Η αυτοαπομόνωσή τους τις μεταβάλλει σε «γκέτο», όπως ειπώθηκε.

   β) Οι εθνοτικές ομάδες που εντάσσονται μέσα σε ένα πολυπληθέστερο κοινωνικό σύνολο υποχρεούνται, αφού διδαχθούν, να υιοθετήσουν εκείνες τις ηθικές και κοινωνικές αρχές που η φιλοξενούσα κοινωνία θεωρεί απαραίτητες για την επιβίωση και την πρόοδό της.

Α. Σακελλαρίου, Περιοδικό «Κυπριακή Μαρτυρία», τ. 24, 2005, (Διασκευή)

επήλυδες: νεοφερμένοι, μετανάστες

όσμωση: προσέγγιση

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Να γράψετε περίληψη του πιο πάνω αποσπάσματος σε 100 –120 λέξεις.

(Μονάδες 25)

2. Ποια συλλογιστική πορεία διακρίνετε στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

(Μονάδες 10)

3. Να αναπτύξετε την άποψη της Ρ. Μοντέρο: «ο πραγματικός πολιτιστικός πλούτος προέρχεται από την ανάμιξη».

(Μονάδες 12)

4. Να εντοπίσετε στο κείμενο δύο τεκμήρια που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας και να αναφέρετε το είδος τους.

(Μονάδες 6)

5. Να γράψετε ένα αντίθετο για καθεμιά από τις λέξεις που ακολουθούν:

α) προσέγγιση β) υιοθετήσουν γ) υπεροψία δ) πρόοδος

(Μονάδες 4)

3. Να σχηματίσετε μια σύνθετη παράγωγη λέξη από τα πιο κάτω ρήματα:

φοβάται, γνώρισε, θεωρεί

(Μονάδες 3)

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΛΟΓΟΥ – ΕΚΘΕΣΗ

(500-600 λέξεις)

Συμμετέχετε με άρθρο σας σε σχολικό έντυπο που παρουσιάζει αφιέρωμα στον σύγχρονο πολιτισμό και τις προκλήσεις του. Στο κείμενό σας θα παρουσιάσετε τα βασικά προβλήματα που εκδηλώνονται στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αντιμετωπιστούν.

(Μονάδες 40)