Φιλολογία: ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ - Λυσίου, Ὑπὲρ Μαντιθέου § 16-17

Λυσία, Ἐν βουλῇ Μαντιθέῳ δοκιμαζομένῳ ἀπολογία, § 16-17

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Να επισημάνετε στο κείμενο και να σχολιάσετε τα σημεία στα οποία ο Μαντίθεος αναφέρεται στον ηρωισμό του.

2. Να εντοπίσετε στο κείμενο τα σημεία που αφορούν στα ρητορικά ήθη.

3. Ποια συνέπεια είχε για τον πολίτη στην αρχαία Αθήνα η άρνηση στρατιωτικής υπηρεσίας και η δειλία;

4. Να εντοπίσετε στο κείμενο τα σημεία που αφορούν στα ρητορικά πάθη.

5. δεινὸν γὰρ ἦν…ἐφ’ ἕτερον κίνδυνον ἰέναι: Να κρίνετε το επιχείρημα του Μαντιθέου ως προς την πειστικότητά του.

6. φοβουμένων ἁπάντων…προσελθὼν ἐγὼ τὸν ταξίαρχον ἐκέλευον … πέμπειν: Για ποιο λόγο ο Μαντίθεος προκαλεί τον ταξίαρχο να αποστείλει τη φυλή του Μαντιθέου ἀκληρωτί στις επικίνδυνες πολεμικές επιχειρήσεις;

7. ἐν Κορίνθῳ χωρίων ἰσχυρῶν κατειλημμένων…παριέναι: Για ποιο λόγο οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοι μετά την ήττα τους στη Νεμέα κατέλαβαν οχυρές θέσεις στην Κόρινθο;

8. Ποιες ενέργειες του Μαντιθέου δείχνουν ότι είναι διαφορετικός από τους συμπολεμιστές του;

Λυσία, Ἐν βουλῇ Μαντιθέῳ δοκιμαζομένῳ ἀπολογία, § 16-17

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. α) ταξίαρχον, προσελθών, ἐμβαλόντος, καθισταίμην, ἀποδιδράσκουσιν, προσταττόμενα, ἀνάβητε: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. πρότερον	α) δικαίως
2. προθύμως	β) πολλῷ
3. ἀδίκως	γ) χείρων
4. ὀλίγῳ	δ) κρείττων
5. βελτίων	ε) ἔλαττον
	στ) ἀπροθύμως
	ζ) ὕστερον

2. α) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. κελεύω	α) δύναμαι
2. νομίζω	β) στέλλω
3. φοβοῦμαι	γ) προστάττω
4. πέμπω	δ) δρῶ
5. πράττω	ε) ἡγοῦμαι
	στ) ἀξιῶ
	ζ) δέδοικα

β) βολή, πρόσληψη, πομπός, απόδραση, επιτυχία: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

3. α) ὀργίζονται, ἀξιοῦσι, πράττειν, ἀποδιδράσκουσιν, ἔχοιεν: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι	κατάληξη	ομόρριζα ουσιαστικά
πράττειν	-μα
ἐτόλμων	-η
σεσωσμένους	-τήρ
ἡγούμενος	-τωρ
καθισταίμην	-ις

4. α) σχήμα, προθυμία, παράτολμος, καθηγητής, επιτυχία: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. ὀνειδίζω	α) διαφεύγω
2. ἡγοῦμαι	β) στέλλω
3. πολέμιος	γ) ἐναντίος
4. ποιῶ	δ) πράττω
5. ἀποδιδράσκω	ε) νομίζω
	στ) ψέγω
	ζ) δέδοικα

5. α) κατάληψις, λῆμμα, ποιητής, ποίημα, ἡγήτωρ: Να κατατάξετε τις παραπάνω ομόρριζες προς τους επόμενους ρηματικούς τύπους του κειμένου κατειλημμένων, ἐποίουν και ἡγούμενος λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία.

ενέργεια ή κατάσταση	πρόσωπο που ενεργεί	αποτέλεσμα ενέργειας

β) κατειλημμένων, παριέναι, ἐμβαλόντος, ἀποχωρίσαι, καθισταίμην: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

6. Να αντιστοιχίσετε τα ομόρριζα προς τις λέξεις του κειμένου ἀνάβητε και φοβουμένων ουσιαστικά (Α΄ στήλη): ἀνάβασις, ἀναβάτης, βάθρον, φόβητρον και φόβημα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (Β΄ στήλη)

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β' ΣΤΗΛΗ
1. φόβητρον	α) ενέργεια ή κατάσταση
2. βάθρον	β) μέσο ή όργανο
3. ἀνάβασις	γ) αποτέλεσμα ενέργειας
4. φόβημα	δ) τόπος
5. ἀναβάτης	ε) πρόσωπο που ενεργεί

7. Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

ἐκέλευον: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη -τής.

γνώμη: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

κατάσταση: να γράψετε τη λέξη του κειμένου με την οποία έχει ετυμολογική συγγένεια.

ἐτόλμων: να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας.

ἐμβάλλω: να γράψετε ένα αντώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

ἡγούμενος: να γράψετε ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

ὕστερον: να σχηματίσετε ένα επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη -αῖος.

καθισταίμην: να αναλύσετε τη σύνθετη λέξη του κειμένου στα συνθετικά της.

κινδύνων: να σχηματίσετε ένα σύνθετο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με δεύτερο συνθετικό τη λέξη κίνδυνος.

πράττειν: να σχηματίσετε ένα παράγωγο ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας που να δηλώνει αποτέλεσμα ενέργειας.

8. α) κατειλημμένων, δύνασθαι, ἐμβαλόντος, ἀποχωρίσαι, σεσωσμένους: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) Να αντιστοιχίσετε τα ομόρριζα προς τις λέξεις του κειμένου πράττειν και ἀνάβητε ουσιαστικά (Α΄στήλη): πραγμάτιον, πρᾶγμα, ἀνάβασις, ἀναβάτης και βάθρον με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (Β΄ στήλη)

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β' ΣΤΗΛΗ
1. πραγμάτιον	α) ενέργεια ή κατάσταση
2. βάθρον	β) υποκοριστικό
3. ἀνάβασις	γ) αποτέλεσμα ενέργειας
4. ἀναβάτης	δ) τόπος
5. πρᾶγμα	ε) πρόσωπο που ενεργεί

9. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι	κατάληξη	ομόρριζα ουσιαστικά
βοηθήσουσι	-ός
φοβουμένων	-τρον
ἐκέλευον	-ής
ψηφισαμένων	-μα
πέμπειν	-ός

β) καθυστέρηση, κατάληψη, έμβλημα, κλήρωση, οργίλος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

10. α) ἄρχων, τάξις, κίνδυνος, γνώμη, μάρτυς: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. ὕστερον	α) ἀδίκως
2. δικαίως	β) ὀλίγος
3. πολύς	γ) ἡγοῦμαι
4. δύναμαι	δ) ἀδυνατῶ
5. ἰσχυρός	ε) ἀνίσχυρος
	στ) πλείων
	ζ) πρότερον