ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ - Λυσίου, Ὑπὲρ Μαντιθέου § 1-3

Λυσία, Ἐν βουλῇ Μαντιθέῳ δοκιμαζομένῳ ἀπολογία, § 1-3

ΟΙ  ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ (Μονάδες 10)

  

1.    Γιατί ο Μαντίθεος δηλώνει την εύνοιά του προς το δημοκρατικό καθεστώς; Έχει σχέση αυτό με τον χρόνο εκφώνησης του λόγου και τη σύνθεση της βουλής;

2.     Γιατί η πρόταση «καὶ εἴ τις πρός με τυγχάνει ἀηδῶς [ἢ κακῶς] διακείμενος» αρχίζει με το «καὶ εἰ» και όχι με το «εἰ καὶ»;

3.      Με ποιον τρόπο ο Μαντίθεος προσπαθεί να προσελκύσει την προσοχή των βουλευτών και να κερδίσει την εύνοιά τους;

4.      Ποια απήχηση μπορεί να είχε στους βουλευτές η αναφορά του Μαντιθέου στην κοινωνική του ζωή;

5.     Με ποια επιχειρήματα ο Μαντίθεος προσπαθεί να πείσει τους βουλευτές να εγκρίνουν την εκλογή του ως βουλευτή;

6.  Ποια συναισθήματα προκαλεί στους βουλευτές η δήλωση του Μαντιθέου ότι έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και ότι με την εξιστόρηση της ζωής του θα μεταστρέψει τη δυσμενή εντύπωσή τους εις βάρος του;

7.      Σε ποια στοιχεία, κατά τον Μαντίθεο, πρέπει να στηριχθεί η ανάδειξή του ως βουλευτή;

8.      Να περιγράψετε το ήθος του Μαντιθέου και των κατηγόρων του, όπως αυτό διαγράφεται στο προοίμιο.

9. Από πού συνάγεται ότι ο Μαντίθεος στο προοίμιο χαρακτηρίζεται από μεγάλη αυτοπεποίθηση;

10. Γιατί ο Μαντίθεος δηλώνει την εύνοιά του προς το δημοκρατικό καθεστώς; Έχει σχέση αυτό με τον χρόνο εκφώνησης του λόγου και τη σύνθεση της βουλής;

11. Με βάση τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει τον εαυτό του ο Μαντίθεος στο προοίμιο, ποια εικόνα σχηματίζετε για αυτόν;

12. Ποια στοιχεία δείχνουν ότι το κείμενο αυτό είναι προοίμιο δικανικού λόγου και μάλιστα για υπόθεση δοκιμασίας;

13. Να εντοπίσετε στο προοίμιο τα ρητορικά πάθη.

14. Σε ποια σημεία του κειμένου φαίνεται η προσπάθεια του Λυσία να σκιαγραφήσει τον χαρακτήρα του Μαντιθέου;

15. Στοιχείο του προοιμίου ενός ρητορικού λόγου είναι και η εὐμάθεια. Πώς πραγματώνεται στο συγκεκριμένο προοίμιο;

16. Τι επιδιώκει ο Μαντίθεος να επιτύχει με το χωρίο: «ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα ἐμαυτῷ πιστεύω͵ ὥστ΄ ἐλπίζω καὶ εἴ τις πρός με τυγχάνει ἀηδῶς [ἢ κακῶς] διακείμενος͵ ἐπειδὰν ἐμοῦ λέγοντος ἀκούσῃ περὶ τῶν πεπραγμένων͵ μεταμελήσειν αὐτῷ καὶ πολὺ βελτίω με εἰς τὸν λοιπὸν χρόνον ἡγήσεσθαι».

17. Ποιο είναι το κατηγορητήριο εις βάρος του Μαντιθέου; 

Λυσία, Ἐν βουλῇ Μαντιθέῳ δοκιμαζομένῳ ἀπολογία, § 1-3

ΟΙ  ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

    1.      α) συνῄδη, βουλομένοις, ποιεῖν, εἶχον, ἡγοῦμαι: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) διαβεβλημένοις, καταστῆναι, ἐπειδάν, διακείμενος, μεταμελήσειν: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

   2.      βουλή, τρόπος, αἴτιος, κίνδυνος, κατηγορία: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

   3.      α) κακῶς, πολλήν, ἀδίκως, μεγίστων, εὔνους: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία αντώνυμη λέξη στην αρχαία ελληνική γλώσσα.

β) λόγος, λέξις, πρᾶξις, πρᾶγμα, πράκτωρ: Να κατατάξετε τις παραπάνω ομόρριζες προς τους επόμενους ρηματικούς τύπους του κειμένου λέγοντος και πεπραγμένων λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία.

πρόσωπο που ενεργεί	αποτέλεσμα ενέργειας	ενέργεια ή κατάσταση

  4.      α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι	κατάληξη	ομόρριζα ουσιαστικά
ποιεῖν	-τής
ἡγοῦμαι	-μών
εἶχον	-μα
καταστῆναι	-ις
ἀναγκάζωσιν	-η

β) ανεξέλεγκτος, εύπιστος, λεξικό, απραξία, βελτίωση: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

  5.      α) συνῄδη, καταστῆναι, ἐπιδείξω, εὔνους, μετέσχον: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

β) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη.

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄  ΣΤΗΛΗ	Γ΄ ΣΤΗΛΗ
όνομα	κατάληξη	επίθετο
τρόπος	-ικός
χρόνος	-ιος
πρᾶγμα	-ικός
λόγος	-ιος
ἄλλος	-οῖος

  6.      βουλή, τρόπος, αἴτιος, κίνδυνος, κατηγορία: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

  7.      α) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. βούλομαι	α) ἔνοχος
2. ἡγοῦμαι	β) εὐμενής
3. αἴτιος	γ) ἀπαιτῶ
4. εὔνους	δ) βουλεύομαι
5. ἀξιῶ	ε) οἴομαι
	στ) ἐχθρός
	ζ) ἐθέλω

β) συνείδηση, εκποίηση, περιχαρής, πανάγαθος, κατάσταση: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

  8.      α) ἠνάγκασμαι, φαίνωμαι, δέομαι, δοκιμάζειν, ἵππευον: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. κακῶς	α) ἡδέως
2. πολλή	β) δύσνους
3. μέγιστος	γ) ὀλίγη
4. ἀηδῶς	δ) βελτίων
5. εὔνους	ε) ἐλάχιστος
	στ) μετρίως
	ζ) καλῶς

  9.      κατήγορος, ἔλεγχος, εὔνους, δόξα, πολιτεία: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

  10.  Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό (Β΄ στήλη) και ένα επίθετο (Γ΄ στήλη), απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης.

ρηματικοί τύποι	ουσιαστικά	επίθετα
λέγοντος
ἡγοῦμαι
ἀξιῶ
ἐπιδείξω
μετέχειν

  11.  α) Να συνδέσετε τις λέξεις/φράσεις του κειμένου, στην Α΄ στήλη, με τη σημασία τους στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία στη Β΄ στήλη περισσεύουν).

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. διαβάλλομαι	α) διαμένω στην πόλη
2. κακῶς ποιῶ	β) κόσμια, με μέτρο
3. ἐπιδημῶ	γ) ασύνετα
4. μετρίως	δ) βλάπτω
5. ἐπιδείκνυμι	ε) μετακομίζω
	στ) αποδεικνύω
	ζ) συκοφαντούμαι

β) Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

   ἡγοῦμαι: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη -μών.

   τρόπου: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

   εὔνους: να γράψετε μία αντώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

   λέγοντος: να γράψετε ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

   πεπραγμένων: να σχηματίσετε ένα παράγωγο ουσιαστικό που να δηλώνει αποτέλεσμα ενέργειας.

  12.  βούλομαι, ἡγοῦμαι, λέγω, πράττω, φαίνομαι: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μία συνώνυμη λέξη στην αρχαία ελληνική γλώσσα.