Φιλολογία: ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ - Λυσίου, Ὑπὲρ Μαντιθέου § 12-13

Λυσία, Ἐν βουλῇ Μαντιθέῳ δοκιμαζομένῳ ἀπολογία, § 12-13

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Γιατί ο Μαντίθεος αναφέρεται ιδιαίτερα στο γεγονός ότι δεν είναι φιλόδικος; Τι επιδιώκει με αυτό;

2. δίκη - γραφή: Ποιο είναι το περιεχόμενο των όρων και ποια η διαφορά τους;

3. Γιατί ο Μαντίθεος αναφέρεται σε συγκεκριμένα στρατιωτικά περιστατικά της στρατιωτικής του δράσης;

4. γραφή - εἰσαγγελία: Ποιο είναι το περιεχόμενο των όρων και ποια η διαφορά τους;

5. Πώς διαγράφεται το ήθος των συμπολεμιστών του Μαντιθέου από τον ίδιο και για ποιο λόγο;

6. Από τις αναφορές του Μαντιθέου για τους φιλόδικους, ποια φαίνεται ότι ήταν η γνώμη των Αθηναίων για αυτούς;

7. Να επισημάνετε στο κείμενο τις αντιθέσεις από τις οποίες αναδεικνύεται το ήθος του Μαντιθέου.

8. Ο Μαντίθεος με τη φράση σκέψασθε οἷον ἐμαυτὸν παρέχω τῇ πόλει προεξαγγέλλει την αναφορά που θα κάνει για τον στρατιωτικό του βίο. Τι επιδιώκει με αυτό;

9. Ο Μαντίθεος, στο κείμενο, αντικρούει συγκεκριμένες κατηγορίες. Είναι πειστική η επιχειρηματολογία του και γιατί;

10. Με βάση τη στρατιωτική δράση του Μαντιθέου να περιγράψετε το ήθος του.

Λυσία, Ἐν βουλῇ Μαντιθέῳ δοκιμαζομένῳ ἀπολογία, § 12-13

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. α) κατάστημα, κατάστασις, ἱππεύς, ποίησις, ἡγεμών: Να κατατάξετε τις παραπάνω ομόρριζες προς τους επόμενους ρηματικούς τύπους του κειμένου καθεστηκότας, ἱππεύειν, ἐποιήσασθε και ἡγουμένους λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία.

ενέργεια ή κατάσταση	πρόσωπο που ενεργεί	αποτέλεσμα ενέργειας

β) Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

σκέψασθε: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη -ις.

ἀγών: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

ἀσφάλεια: να γράψετε μία αντώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

ὁρῶ: να γράψετε ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

ἀποδεῖξαι: να αναλύσετε τη σύνθετη λέξη στα συνθετικά της.

2. α) ασφαλιστής, επικίνδυνος, κατάβαση, δοκιμασία, αλοιφή: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

β) Να αντιστοιχίσετε τα ομόρριζα προς τις λέξεις του κειμένου παρέχω και ἐποιήσασθε ουσιαστικά (Α΄στήλη): ποιημάτιον, ποίησις, ποιητής, σχολεῖον και σχῆμα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (Β΄ στήλη)

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β' ΣΤΗΛΗ
*1. σχῆμα*	α) ενέργεια ή κατάσταση
*2. σχολεῖον*	β) υποκοριστικό
*3. ποίησις*	γ) αποτέλεσμα ενέργειας
*4. ποιητής*	δ) τόπος
*5. ποιημάτιον*	ε) πρόσωπο που ενεργεί

3. α) ἀποδεῖξαι, δύναιτο, ὁρᾶτε, καθεστηκότας, σκέψασθε: Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

ἱππεύειν: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη -ις.

δίκη: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

πολέμιος: να γράψετε μία αντώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

φημί: να γράψετε ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

κατειλεγμένος: να αναλύσετε τη σύνθετη λέξη στα συνθετικά της.

4. α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι	κατάληξη	ομόρριζα ουσιαστικά
*παρέχω*	-ή
*βοηθεῖν*	*-ός*
*ἐποιήσασθε*	*-ής*
*ἱππεύειν*	*-εύς*
*ἀναβάντων*	*-ις*

β) ἀποδεῖξαι, καθεστηκότας, παρέχω, κατειλεγμένος, προσελθών: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

5. α) βουλή, δίκη, γραφή, εἰσαγγελία, ἀγών: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. πολέμιος	α) ἡγοῦμαι
2. φημί	β) προσέτι
3. νομίζω	γ) ἐναντίος
4. ἔτι	δ) βλέπω
5. ὁρῶ	ε) φίλος
	στ) λέγω
	ζ) ἔτος

6. α) στρατεία, κίνδυνος, συμμαχία, νόμος, κατάλογος: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

β) Να συνδέσετε τις λέξεις του κειμένου, στην Α΄ στήλη, με τη σημασία τους στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία στη Β΄ στήλη περισσεύουν).

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. δίκη	α) ανεξέταστος
2. γραφὴ	β) μήνυση για δημόσιο αδίκημα
3. εἰσαγγελία	γ) ασφάλεια
4. ἀδοκίμαστος	δ) παραγραφή
5. ἄδεια	ε) έγγραφη καταγγελία για δημόσιο αδίκημα
	στ) ξεκούραση
	ζ) ιδιωτική δίκη

7. α) ὅρασις, ὅραμα, ποιητής, ποίημα, ἡγήτωρ: Να κατατάξετε τις παραπάνω ομόρριζες προς τους επόμενους ρηματικούς τύπους του κειμένου ὁρᾶτε, ἐποιήσασθε και ἡγουμένους λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία.

ενέργεια ή κατάσταση	πρόσωπο που ενεργεί	αποτέλεσμα ενέργειας

β) αίσχος, έγγραφο, οπτικός, κατάσταση, επίσκεψη: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

8. α) γεγενημένην, καθεστηκότας, σκέψασθε, ἀναβάντων, ἐξαλεῖψαι: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις ένα ομόρριζο ουσιαστικό στη νέα ελληνική γλώσσα και να σχηματίσετε με αυτό μία πρόταση.

β) Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α΄ στήλης ένα παράγωγο επίθετο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που δίνεται στη Β΄ στήλη.

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ	Γ΄ ΣΤΗΛΗ
όνομα	κατάληξη	επίθετο
*δίκη*	*-αιος*
*νόμος*	*-ιμος*
*ἵππος*	*-ικός*
*ὁπλίτης*	*-ικός*
*πᾶς*	*-οῖος*

9. α) νομίζοντας, ἡγουμένους, ἐξαλεῖψαι, μέλλοντος, κινδυνεύειν: Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. δύναμαι	α) φίλος
2. αἰσχρὸς	β) κακὸς
3. πολέμιος	γ) καλὸς
4. ἀναβαίνω	δ) ἀπέρχομαι
5. προσέρχομαι	ε) ἀδυνατῶ
	στ) καταβαίνω
	ζ) διέρχομαι

10. α) παρέχω, ἀναβάντων, ἀδοκιμάστων, ἐξαλεῖψαι, παρασκευάσαντα: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

β) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι	κατάληξη	ομόρριζα ουσιαστικά
*κατειλεγμένος*	*-ος*
*στρατεύεσθαι*	*-μα*
*ἡγουμένους*	*-μών*
*ἑώρων*	*-ις*
*παρασκευάσαντα*	-ή