ΛΥΣΙΑ, ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ § 9-11 - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

Λυσία, Ἐν βουλῇ Μαντιθέῳ δοκιμαζομένῳ ἀπολογία, § 9-11

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.      Ποια στοιχεία της ιδιωτικής του ζωής εκθέτει ο Μαντίθεος στο κείμενο και για ποιο λόγο;
2.      Γιατί ο Μαντίθεος συνδέει τις συμφορές της πόλης με την οικονομική του κατάσταση;
3.      ἐν τοῖς ἄλλοις ἀγῶσι - ἐν ταῖς δοκιμασίαις: Ποια είναι η διαφορά των εκφράσεων αυτών, ποιο σκέλος τονίζει ο Μαντίθεος περισσότερο και γιατί;
4.      Γιατί ο Μαντίθεος παραθέτει λεπτομερώς οικονομικά στοιχεία που αφορούν τη σχέση του προς τα μέλη της οικογένειάς του;
5.      Ποια επιχειρήματα, που αναφέρονται στη δοκιμασία, παραθέτει ο Μαντίθεος;
6.      Ποια είναι η κοινωνική συμπεριφορά του Μαντιθέου, όπως περιγράφεται στο χωρίο περὶ δὲ τῶν κοινῶν μοι μέγιστον … περὶ ἐμοῦ λογοποιοῦντας καὶ ψευδομένους;
7.      Πώς παρουσιάζεται το ήθος του Μαντιθέου στο κείμενο;
8.      Γιατί ο δοκιμαζόμενος για την κατάληψη δημόσιου αξιώματος στην αρχαία Αθήνα έπρεπε να λογοδοτήσει για τη ζωή του;
9.      Ποια στοιχεία της κοινωνικής ζωής του Μαντιθέου υπάρχουν στο κείμενο και με ποιες λέξεις ή φράσεις αναφέρεται ο Μαντίθεος σε αυτά;
10. Να περιγράψετε τα ρητορικά ήθη του Μαντιθέου και των αντιπάλων του τα οποία αναφέρονται στην κοινωνική τους ζωή.
11. Ποια στοιχεία συνάγουμε από το κείμενο για το πώς περνούσαν τον καιρό τους πολλοί νεαροί Αθηναίοι στην αρχαία Αθήνα;
12. εἰ τῶν αὐτῶν ἐπεθυμοῦμεν … περὶ ἐμοῦ: Να σχολιάσετε το επιχείρημα του Μαντιθέου.
13. Σε τι διαφέρει μια συνήθης δίκη από τη δοκιμασία; 

Λυσία, Ἐν βουλῇ Μαντιθέῳ δοκιμαζομένῳ ἀπολογία, § 9-11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.        α) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. πολλή	α) ἐλάχιστον
2. δίκαιον	β) ἀγνοῶ
3. δῆλον	γ) φανερὸν
4. οἶδα	δ) ἄδηλον
5. μέγιστον	ε) ὀλίγη
	στ) ἄδικον
	ζ) ἐπίσταμαι

     β) καταλειφθείσης, ἐξέδωκα, μηδεπώποτε, διῴκηκα, λογοποιοῦντας: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις του κειμένου στα συνθετικά τους.

2.      α) κατάλοιπο, πολίτης, διαβίωση, επιτυχία, οπτικός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

       β) Να αντιστοιχίσετε τα ομόρριζα προς τις λέξεις του κειμένου ποιήσομαι και ἔχειν ουσιαστικά (Α΄στήλη):  ποιημάτιον, ποίησις, ποιητής, σχολεῖον και σχῆμα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (Β΄ στήλη)

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β' ΣΤΗΛΗ
1. ποιημάτιον	α) ενέργεια ή κατάσταση
2. σχολεῖον	β) υποκοριστικό
3. ποίησις	γ) αποτέλεσμα ενέργειας
4. ποιητής	δ) τόπος
5. σχῆμα	ε) πρόσωπο που ενεργεί

3.      α) Να συνδέσετε τις λέξεις του κειμένου, στην Α΄ στήλη, με τη σημασία τους στη Β΄ στήλη (δύο στοιχεία στη Β΄ στήλη περισσεύουν).

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β' ΣΤΗΛΗ
1. αἰτία	α) διαδίδω
2. ἐκδίδωμι	β) κατηγορία, μομφή
3. ἐπιδίδωμι	γ) τιμιότητα, κοσμιότητα
4. ἔγκλημα	δ) παντρεύω
5. ἐπιείκεια	ε) προικίζω
	στ) τιμωρώ
	ζ) κατηγορία

β) ἐπιδούς, ἐνειμάμην, βεβίωκα, λογοποιοῦντας, ἐπεθυμοῦμεν: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις ένα ομόρριζο ουσιαστικό στη νέα ελληνική γλώσσα.

4.      α) Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

ποιήσομαι: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη -ις.

βίος: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

δῆλον: να γράψετε μία αντώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

λέγω: να γράψετε ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

καταλειφθείσης: να αναλύσετε τη σύνθετη λέξη στα συνθετικά της.

β) είδηση, δοξασία, αγωνιστικός, δόκιμος, εκδότης: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

5.      α) λέγειν, ἀπολογεῖσθαι, διδόναι, δέομαι, ἀκροάσασθαι: Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη του κειμένου (Α΄ στήλη) με τη συνώνυμή της στη Β΄ στήλη (δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν):

Α΄ ΣΤΗΛΗ	Β' ΣΤΗΛΗ
1. προσήκει	α) νομίζω
2. λέγω	β) ἱκετεύω
3. ἡγοῦμαι	γ) βλέπω
4. δέομαι	δ) ποιῶ
5. ὁρῶ	ε) δίδωμι
	στ) φημί
	ζ) χρή

6.      α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι	κατάληξη	ομόρριζα ουσιαστικά
λέγειν	-ος
διδόναι	-ις
ποιήσομαι	-ής
ἐνειμάμην	-εύς
ὁμολογεῖν	-ία

β) πλειονότητα, αγωνιστής, κατηγορία, δοκιμαστικός, απουσία: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

7.      α) Να απαντήσετε στα παρακάτω ζητούμενα:

διδόναι: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη -ις.

αἰτία: να σχηματίσετε ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

μέγιστον: να γράψετε μία αντώνυμη λέξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

δεῖ: να γράψετε ένα συνώνυμο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

ἐξέδωκα: να αναλύσετε τη σύνθετη λέξη του κειμένου στα συνθετικά της.

β) ὁμολογεῖν, ἡγοῦμαι, τυγχάνουσι, ὄψεσθε, ψευδομένους: Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

8.      αἰτία, ἀγών, δοκιμασία, βίος, εὔνοια: Να γράψετε για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου ένα ομόρριζο ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.

9.      α) δύνωμαι, καταλειφθείσης, ἐνειμάμην, βεβίωκα, γενέσθαι: Να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

β) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου ένα ομόρριζο ουσιαστικό, απλό ή σύνθετο, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι		κατάληξη	ομόρριζα ουσιαστικά
διῴκηκα	-ις
ἀκροάσασθαι	-ής
ἡγοῦμαι	-μών
ὄψεσθε	-μα
ψευδομένους	-ος

10.  α) λόγος, ποίησις, οἴκημα, οἴκησις, οἰκήτωρ: Να κατατάξετε τις παραπάνω ομόρριζες προς τους επόμενους ρηματικούς τύπους του κειμένου λέγειν, ποιήσομαι, ἡγοῦμαι και διῴκηκα λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία.

ενέργεια ή κατάσταση	πρόσωπο που ενεργεί	αποτέλεσμα ενέργειας

β) ελλιπής, πολιτικός, αναβίωση, ατυχία, οφθαλμός: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.